Gürün Şivesi Sözlüğü

A
Aba	1-Kaba kumaş, keçe üstlük. 2-Abla, anne.
Abidik gubidik	Saçma sapan, manasız.
Abrur	Nisan ayı.
Acans	Haberler, ajans (Radyo, TV).
Acer	Yeni eşya, kıyafet.
Acuza	Geçimsiz, huysuz
Açacak	Kalemtraş.
Adi erik	Kalitesi yüksek olmayan kayısı çeşidi.
Ağızlık	1-Su kanalı girişi. 2-Ucuna sigara takılan, içi delik çubuk.
Ağızlık saçağı	Küçük su kanallarını tıkamakta kullanılan bez.
Ağzına laf vermek	Söylenmemesi gereken şeyi aklına bırakmak.
Ağzına_yak(h)lasın	1-Konuşma sırasında konu olan şeyin "Olabildiğince sana yakın olsun ama seni ayıplıyorum," anlamında yerme sözü. 2-"Ağzına pislesin" anlamında küfür.
Ağzını ayırmak	Oyalanmak, işe kendini vermemek, aylak dolaşmak.
Ahbun	Hayvan gübresi.
Ahretin_mamir_olsun	"Mekanın cennet olsun" anlamında söz dizisi.
Ahşer mahşer	Kalabalık, karmaşık.
Akkala	1-Üst makama çıkmak, oturmak. (Haketmediği düşünülen kimseye yergi amacıyla söylenir) 2.Yüksek yer.
Alacak	Ağaçtan elma toplamak için kullanılan araç.
Alaf	Alev.
Alapçuk	Çok basit malzemelerle yapılmış kulübe, çoban barakası.
Altbaş	Odanın, tarlanın veya bahçenin girişe yakın kısmı
Amanat	1-Emanet. 2-Eğreti, yıkılacak halde.
Aplak	Geniş ve yuvarlakça yüz.
Aralık	Evin giriş bölümü, antre.
Arasa	1-Tahıl ve meyve gibi ürünlerin satıldığı yer. 2-Çok gezen kimse.
Araverti	Hoppa, sürtük, çok gezen tozan kadın.
Araya gitmek/vermek	Ziyan olmak/etmek.
Arbalanmak	Dengesi bozulmak, düşecek gibi olmak.
Arbe	Çarşamba.
Arınmak	1-Göz ününden kaybolup gitmek, defolmak (Beddua sözü). 2-Temizlenmek.
Arıstak	Ahşap tavan.
Artuk	Artık, geriye kalan, fazlalık.
Aşgana	Aşhane.
Avara	1-Oyalamak. 2-İşsiz boş, avare.
Avcar	Yemeğin içindeki doğranmış veya taneli (bakliyat) malzeme.
Avrat_abba	1-Çok bilmiş, aynı zamanda becerikli kimse. 2-Kadınlara özgü işlerde başarılı olan erkek. 3-Büyümüşte küçülmüş çocuk.
Avur zavur	Gereksiz, ıvır zıvır konuşma.
Avuz	İneğin yavru doğurduktan sonra sağılan ilk sütü.
Ayakyolu	Tuvalet, hela.
Aymaklamak	Bulaştırarak avuçlamak.
Ayran özemek	Ayran yapmak.
Ayruk(h)su	Tuhaf tabiatlı, topluluğa aykırı.
Azetlemek	Ağırlamak, hürmet ve ikramda bulunmak.
Azıtmak	1-Başıboş bırakmak (Kedi, köpek) 2-Azmak.
Azulu	Azgın, öfkeli, azılı.
B
Badsız	Düşüncesiz, anlayışsız.
Bağlıkçı	Yaygaracı, çok bağırıp çağıran kimse.
Bağrıkmak	1-İçi sıkılmak. 2-İçeride kapalı kalmaktan doğan aşırı sıkıntı.
Bakınç	Bakılmaya muhtaç kimse.
Barata	Eskimiş, atık, hurda veya hurdaya çıkmak üzere olan eşya.
Bark(h)aç	Bakraç.
Bark(h)adar	Mutlu, şen, berhudar.
Başlı-kıçlı	Yan yana yatan birinin yatağa ters uzanması.
Başşaklamak	Hasattan sonra geride hiç ürün bırakmamak üzere tamamını derlemek, toplamak.
Batal	İşe yaramaz, berbat, sakat.
Batman	Sekiz kiloluk eski bir ağırlık ölçüsü.
Bayak	Biraz önce, demin.
Baytar	Veteriner.
Bazlama	Oklava ile açılıp sac üzerinde pişirilen, yufkadan daha kalın ama yufkadan daha küçük ekmek
Becayiş	Değiş-tokuş, birini verip diğerini alma.
Beçço	Sevimli kedi
Bel	1-Toprağı kazmaya yarayan, ayakla toprağa bastırılarak kullanılan, ucu sivri kürek. 2-Meni, er suyu.
Belek	Çocuk bezi, kundak.
Belemek	1-İtina göstermek. 2-Kundak tapmak. 3-Bulaştırma, bulama.
Beli gelmek	Cenabet olmak, boşalmak.
Bellemek	1-Toprağı bel aracı ile kazmak. 2-Öğrenmek. 3-Sanmak
Bellik	İşaret, hatırlanması amacıyla belirlenen şey, iz.
Berklik	Kabız.
Beşermek	Başarmak.
Beştaş	Beş taş ile oynanan çocuk oyunu.
Bevü	Kedi.
Bıçkı	Küçük testere.
Bıldır	Geçen yıl.
Bider	Tohum.
Bi_sokum	Bir lokma, bir parça.
Bi_yol	Bir kez.
Bibi	Hala.
Bicik	Buzağı
Bilecan	Bilgili, alim.
Birti/birerti	Biraz, az.
Bişi	Yağda kızartılmış tava çöreği.
Bizez	Gaz lambasının camı.
Bocu	Sevimli köpek.
Boğazlı	İştahlı.
Boğnamak	Parça parça kesmek, dilimlemek.
Bohçacı	Bohçası ile satış yapan kadın.
Bok	Üst üste dizilmiş küçük taşların yıkılmasının amaçlandığı bir çocuk oyunu.
Bolalmak	Bollaşmak, artmak.
Boranı	Pestikan ve kabak ile pişirilen bir yemek.
Boyu devrilesice	Beddua sözü.
Bozmancalık	Bozgunculuk yapmak, arayı bozmak, sözünden caymak, caydırmak.
Bönsütmek	Yersiz ısrar veya gereksiz davranışlarla hevesi kaçırmak.
Bözürlemek	Bozulmak, düşünceli, sessiz ve moralsiz bir ruh haline bürünmek.
C
Ca_ra	Sigara
Canı karar almak/almamak	Gönül rahatlığıyla, içe sinerek karar vermek ya da vermemek.
Cankeş	Telaşlı.
Carcur	Şarjör.
Carı	Eli çabuk, becerikli.
Carıcabbar	Eline çabuk, becerikli, elinden iş gelen kimse.
Cartayı çekmek	Ölmek, mefta olmak.
Cavramak	Anlamak, kavramak.
Cayırtı vermek	1-Vazgeçmeye meyil etmek, vazgeçmeye çalışmak, sözünde durmamak. 2-Telaşla bağırıp, çağırmak.
Cazu	Cazgır, geçimsiz kadın.
Celep	1-Aşısız büyümüş ağaç. 2-Hayvan tüccarı.
Cenger çalmak	Metal yüzeylerin oksitlenme belirtileri göstermesi.
Cengerlemek	Metal yüzeylerde oluşan oksitlenme.
Cerek	Uzun, ince ve düzgün, bilek kalınlığında sırık.
Ceyran	Elektrik, cereyan.
Cıbbış	Kel kafa.
Cıccıs	Deri veya bez parçalarından yapılan topla oynanan oyun.
Cıdır	1-Huzursuz, rahatsız, olaylardan çabuk etkilenip huylanan. 2-Titiz, detaycı. 3-Kırılgan alıngan.
Cıdırlanmak	1-Huzursuzlanmaya başlamak, bozulmak. 2-Bir işin, olayın veya nesnenin aksama, çatlama, zedelenme belirtileri göstermesi, bozulmaya başlaması.
Cıfıt	Hızlı, eli çabuk.
Cılga	Dar, taşlı yol, patika.
Cılk	1-Cıvık, sulu. 2-Laçka, 3-Ezik.
Cıncık	1-Cam parçası. 2-Cam gibi kaygan, parlak yüzey.
Cırcır	1-Böceğin ötüşü sırasında çıkardığı ses. 2-İnce ve tiz sesle sürekli konuşmak. 3-İshal olmak. 4-Az akan su. 5-Fermuar.
Cırık	İncelmiş, yırtılacak derecede yıpranmış kumaş.
Cırım cırım etmek	1-Parçalamak. 2-Canını çok sıkmak, canından bezdirmek.
Cırmak	Bez veya kumaş parçasını el ile yırtmak.
Cibar	Yakı.
Cibelmek	Şımarmak.
Cibelük	Şımarmış.
Cibilliyet	Soy, karakter.
Cici	Böcek.
Cicik	Meme.
Cimcik	1-Çimdik. 2-İki parmak ucuyla alınan miktar, tutam.
Cin düdüğü	Söğüt ağacının ince dallarından yapılan, tiz bir ses çıkaran düdük.
Cingan	Çingene.
Cinibis	Kurnaz.
Cinni siyah	Simsiyah, kapkaranlık.
Cip	Aşırı, fazla.
Cobuduk	Sevimli ve haşarı çocuk.
Cor cor	Cıvık, sulu.
Corlaşmak	Toplanıp sohbet etmek, konuşmak.
Coruk	Gelişmemiş, büyümemiş.
Cöcü	Küçük abdest, idrar. (Çocuklar için kullanılır)
Culbat	Bezelye.
Culfacı	Dokumacı.
Culuk	Hindi.
Culuk cücüğü	Kolay kanan, saf, cahil.
Cünubet	1-Cenabet. 2-Uğursuz.
Ç
Çağa	Oğlan çocuğu.
Çağaldak	1-Çakıl. 2-Büyük ve küçükbaş hayvanların derisine yapışan dışkı topakları.
Çalba	Çalı gibi karışmış saç.
Çalgı	Diğer süpürgelere nazaran daha kalın ve sert çalı saplarından yapılan, süpürülmesi zor alanların kabasını almak için kullanılan süpürge.
Çalınmak	Kendini harab edercesine çabalamak.
Çalkalama	Ayran.
Çalkamak	1-Çalkalamak 2-Bulaşık, çamaşır yıkamak.
Çalkap	Alelacele, bir anda.
Çalkap etmek	Kapıp kaçmak.
Çalkap görmek	Bir an, dikkat etmeden görmek.
Çalma	Yeşil fasulyenin ince ince dilimlenmesi
Çalmak	1-Yoğurt yapılırkan sütü mayalamak. 2-Katmak, karıştırmak. 3-Birşeyi eline, üzerine ya da bir yüzeye sürmek, bulaştırmak. 4-Vurmak, dövmek. 5-Benzemek, birisini andırmak.
Çarhuta	Çarpılmış, kötürüm olmuş.
Çarpı	Beyaz badana toprağı.
Çarpı ekmeği	Tandır yüzeyine çarpılarak yapıştırılan ve pişirilen ince ekmek.
Çarpı yapmak	Badana yapmak.
Çarpınıp durmak	Kendini helak edercesine çabalamak.
Çarpınmak	Didinmek, çabalamak.
Çatal iskemle/iskembe	X şeklinde tabure.
Çaynik	Çaydanlık.
Çaysamak	Çay içme isteği duymak.
Çele	Çalma fasulyeden yapılan yemek.
Çemrek	Çevik, becerikli.
Çendeleşmek	Çekişmek, münakaşa etmek, ağız dalaşı yapmak.
Çene	Köşe (Yer).
Çenek	Cevizin ikiye ayrılan kısımlarından herbiri.
Çenesek	Geveze.
Çenlemek	1-Rahatsız edici havlama. 2-Karşıdakine saygısızca karşılık vermek.
Çerçi	Dolaşarak ufak tefek tuhafiye eşyaları satan kimse.
Çerlemek	Feci şekilde can vermek.
Çeynak	Kedi, köpek ve yırtıcı kuş gibi hayvanların sivri tırnakları.
Çığırmak	1-Çağırmak, seslenmek. 2-Çığlık atmak.
Çılbak	Çıplak.
Çılbanmak	Soyunmak, çıplak kalmak.
Çıngı	Sıçrayan ateş parçaları.
Çırçıra çekmek	Sıkboğaz etmek.
Çıtımak/Çitimek	Çorap ve kıyafet türü şeylerdeki yırtıkları örerek onarmak.
Çiğ süzme	Dutun sıkılarak süzülen suyunun kaynatılması yöntemiyle elde edilen birinci kalite pekmez.
Çillenmek	1-Patates ya da tohumların çimlenmesi. 2-Ağlamaklı olmak.
Çimdik	Baş parmak ile işaret parmağının yutabildiği miktar.
Çimmek	Yıkanmak.
Çinni	Omuz ve sırt bölgesi.
Çinnine çıkmak	1-Haddini bilmemek, şımarmak. 2-Omuz ya da sırtına çıkmak. 3-Vücutta omuz ya da sırt bölgesi.
Çir	Çekirdeği ile kurutulmuş kayısı, erik.
Çirli kabak	Kabak ve erik kurusu ile pişirilen yemek.
Çirtermek	Bir yere oturmak.
Çirtik	Parmak şıklatma.
Çirtikli	Kenarı tırtıklı tabak, kap.
Çitilemek	Çamaşırı elde ovuşturarak yıkamak.
Çomça	Kepçe.
Çorlu	Nezle, grip gibi hastalıkla ağzı burnu karışmış.
Çödü	Tıknaz ve sevimli
Çödürmek	İşemek.
Çödürük	İdrar.
Çörek	Genellikle ıspanak iç harcıyla küçük bazlamaların kapatılması suretiyle hazırlanıp sac üzerinde pişirilen yiyecek.
D
Dadamuk	İnsanı birşeye dadandıracak kadar ama azıcık tattırma ya da gösterme.
Dadanmak	Musallat olmak, müptela olmak.
Dahra	Geniş ağızlı satır.
Dalak	İri bal dilimi.
Dalamak	1-Birisine kızmak, öfkesini ondan çıkarmak. 2-Vücutta acı, kaşınma veya kızarma hissi veren etkilere maruz (Böcek ısırması, dikenli veya zehirli otla temas etmek)
Dalanmak	Başını belaya sokacak hareketlerde bulunmak.
Dalcınmak	1-Ummak. 2-Birşeyin başında dolanıp durmak.
Danlamak	Karşıdakini rahatsız edecek şekilde konuşmak, ses çıkarmak.
Dar-tıkız	Dar, sıkıcı, kısıtlı.
Dayak	Destek aracı, dayanak.
Dayangal	Dayanıklı, sağlam.
Dazlamak	Zor beğenmek, çok incelemek.
Debertmek	Kabartmek, yerinden oynatmak.
Değirmi	Yuvarlak, yuvarlak şekilli.
Dek durmak	1-Yaramazlık yapmamak, uslu durmak. 2-Sabırlı, sabit kalmak.
Deleme	1-Topaç. 2-Peynirin mayalandıktan sonra süzülmeden önceki yoğurt kıvamındaki hali
Dene	Tane.
Denelemek	Tanelemek (Mısır, nar).
Depük	Tekme.
Derecek	Ağaçtan elma, armut toplamaya yarayan araç.
Desti geçmek	Sözü dinlenmek, nazı geçmek.
Deşelemek	1-Toprağı eşelemek (Yüzeyden). 2-Bir konunun üzerine gitmek.
Deşti	1-Harabe yer. 2-Çekirdekten yetişmiş fidan.
Devri dönmek	Gözü bir şey görmemek, çok öfkelenmek.
Devrüsü	Ertesi zaman (Gün, Ay, Yıl).
Dırlamak	Boşboğazlık etmek, rahatsızlık verecek şekilde konuşmak.
Dışa çıkmak	Apdest bozmak, tuvalete gitmek.
Dışlığı gelmemek	Rahatsız olmak, huzursuzlanmak.
Dışlık	Rahat, huzur, ferahlık.
Dışlıksız	Rahatsız, huzur vermeyen, geçimsiz, insanı bunaltan kimse.
Dızdirik	Ehven.
Dibek	Taştan oyulmuş havan.
Dibizot	Depozito.
Diğrek	Dirençli, sağlam, canlı.
Dilbaz	Dilli, konuşkan
Dilli	Konuşkan.
Dinaz	Arkadan konuşmak, çekiştirmek, kötülemek.
Dinelmek	Ayakta durmak.
Dirlik	Geçim, uyum, anlaşma.
Dirliksiz	Geçimsiz, anlaşması güç.
Ditmek	1-Kümes hayvanlarını tüyünü yolmak. 2-Yünü kabartmak, didiklemek
Dizlik	Kadınların giydiği basmadan şalvar.
Dolak	Dize kadar sarılan yün sargı, Çarığın üzerine dolanan dokuma
Dola_taşa	Coşkulu, bereketli.
Dombala	Yuvarlak hatlı tencere.
Dombalak	Takla atmak.
Doz doz	Soğuk, asık suratlı, sevimsiz.
Döğgel	Dayanıklı, sağlam.
Döklüntü	1-Dökülmüş eşya. 2-Döküntü, değersiz şey.
Döl	Çocuk.
Dulda	Korunaklı, güvenli yer.
Duldalamak	1-Korunması gereken şeyi emniyetli ve korunaklı duruma getirecek tedbirleri almak. 2-Güneşten, rüzgardan korunmak. 3-Açıkta kalmamak, gizlenmeye çalışmak.
Durbak	Durgun, hareketsiz, cansız
Düğüm çalmak	Düğüm atmak.
Düğürcü	En ince boydan biraz daha büyük bulgur.
Dülger	Ağaç işleri yapan, marangoz.
Dürzü	Aklı kötüye çalışan, kötü karakterli.
E
Ebemkarı	1-Çok bilmiş. 2- Kadın işlerinden anlayan hamarat erkek.
Eccük	Azıcık.
Ecigici	Hava atmakta, nispet yapmakta kullanılan bir söz.
Ecük	Az, azıcık.
Eğdi	Kesere benzer, toprağı yumuşatmak amacıyla kullanılan küçük araç.
Eh	Kaka (Çocuklar için kullanılır).
Ehven	Ucuz, kalitesiz.
Eke	Çok bilmiş, kurnaz.
Ekir	Eriyen tereyağın geride bıraktığı tortu.
Ekseriye	Nadiren.
El bark(h)acı	Elde taşıması kolay küçük bakraç.
Ele bakınç	Başkasının maddi yardımına muhtaç, ele bakan.
Eli_avara	Eli ağır iş yapan.
Ellehem	Galiba.
Enük	1-Kedi, köpek yavrusu. 2-Çocuk.
Enüstü	Biçki-dikiş kursları. (Enstitü)
Erbet	Kaba saba, çirkin.
Esbap/Esbab	Giyisi, kıyafet.
Esik	Az, sığ.
Essah	Sahi, gerçek
Eşbahlanmak	Aşırı davranmak.
Eşgere	Açık, besbelli, aşikar.
Eşkili köfte	Bilye büyüklüğünde hazırlanan bulgur toplarına çeşitli bakliyat, et ve sumak ekşisi ilavesiyle pişirilen yöresel yemek.
Eşşek	Ağaçtan, dört ayaklı, kabaca yapılmış çalışma platformu. (Odun keserken, biçimlendirirken.)
Eşşik	Eşik.
Et kütüğü	Üzerinde etin parçalandığı ya da kıyma haline getirildiği kütük.
Evermek	Evlendirmek.
Evlek	Tarlanın bölümlerinden her biri.
Evlik	Kiler.
Evsinmek	Ev gibi benimsemek, alışmak.
Eymi	Emi, rica sözü.
Eznük	Ezik, ezilmiş meyve veya sebze.
F
Faşe	1-Arsız, şirret, döğüşken kadın. 2-Fahişe.
Fehim	Anlayış, akıl.
Ferik	1-Genç, körpe kız. 2-Civcivlikten çıkmış genç kümes hayvanı.
Ferikmek	Halsizleşmek, içi geçmek, kendinden geçer gibi olmak.
Fesata vermek	Çok fena kokutmak.
Fırdolayı	Çepeçevre
Fışkı	At ve eşek gübresi.
Filakka	El büyüklüğünde yassı taşlarla, yuvarlak bir taşın sektirilmesiye oynanan bir çocuk oyunu.
Filik	Civcilikten yeni çıkmış genç kümes hayvanı
Firenk	Asma kilit.
Fos	1-İçi boş. 2-Birşeyin umulduğu gibi çıkmaması.
G
Gabga/Kabga	1-Yonga, talaş. 2-Ağaç kabuğu.
Gadasını almak	Kaza ve belayı üstlenmek.
Gah/Kak	Elma kurusu.
Gartlambuz	Çocukları korkutmakta kullanılan bir söz.
Gavat	Düzenbaz, güvenilmez, muhabbet tellalı.
Gay etmek	Kusmak.
Gayda	Kaide.
Geçe	Taraf. (Yer)
Gedik	1-Bir yüzey üzerindeki çatlak, aralık, boşluk. 2-Yıkık duvar.
Gejgere	İki tarafından tutularak malzeme taşımasında kullanılan araç.
Gelberi	Mangaldan, ocaktan ateş almaya yarayan araç.
Gelengu	Gelincik (hayvan).
Gencelmek	Gençleşmek.
Gendime	Kabuğundan soyulmuş aşurelik ya da yemeklik buğday.
Gerneşmek	Gerinmek.
Gever	Küçük su kanalı.
Gıgı	Keçi dışkısı.
Gımıl gımıl	1-Sürekli kımıltı halinde iş yapmak. 2-Yavaş yavaş.
Gınnap	Sağlam ip.
Gıpçar	Yengeç
Gırgır	1-Döner fırçalı mekanik süpürge. 2-Şaka, eğlence.
Gırgır geçmek	Dalga geçmek.
Gıtmır	Cimri.
Gıtmır etmek	1-Maddi anlamda cimri davranmak. 2-Bir şeyi veya davranışı esirgemek, vermemek, kısıtlamak.
Gidik	Keçi.
Gidişmek	Kaşınmak, kaşıntı.
Gildik	Taşla oynanan bir oyun
Gilik	Simit biçiminde, simitten büyük ekmek.
Gobat	Kaba, biçimsiz.
Gorlu katarlı	Sırasıyla, sırası üstüne, muntazam.
Göbelek	1-Mantar. 2-Beyaz tenli, balık etli kız/kadın.
Göcek	Tavana veya duvara bir şey asmak üzere çakılmış halka.
Göğeç	Güveç.
Göğermek	1-Yeşermek (Bitki, ağaç). 2-Vurma, çarpma sonucu vücütta morluk oluşması.
Gölek	Gölcük.
Gölermek	1-Bayılmak, kendinden geçmek. 2-Uzanmak, yayılmak. 3-Düşüp kalmak.
Gözer	İri gözlü elek.
Gubarmak	1-Gururlanmak. 2-Övünmek, böbürlenmek, kibirlenmek. 3-Hindinin kabarması.
Gubur	Çöp, pislik.
Guburlanmak	1-Gururlanmak. 2-Övünmek, böbürlenmek, kibirlenmek.
Guşgana	Küçük tencere.
Gutça	Ağa namzeti.
Gutçaba	Hanım ağa namzeti.
Guz	1-Güneş almayan, serin yer. 2-Sonbahar.
Güççük	Küçük.
Gün kurusu	Kayısının güneş altında kurutulması ile elde edilen kuru kayısı.
Günü	Kıskanmak.
Gürem gürem	Sürüsüyle, gür olarak.
H
Haber anlatmak	Söz dinletmek, anlamak.
Hacil	Küçük düşmüş, utanmış.
Hafsinmek	Çekinmek, sakınmak.
Hahurmak	Balgam çıkarmak.
Haleylim	1-Dağınık, düzensiz, kalabalık. 2-Halay çekmek.
Halik	Küçük taş parçalarının ve yoğun olduğu yer.
Hamiz	Perşembe.
Hanpalamak	1-Yastık, yorgan, döşek vb. altüst etmek, kabartmak. 2-Bebekleri mıncıklayarak sevmek.
Hapenk	Kepenk.
Harabat	Harabe, virane.
Harani	Genellikle ev dışında kullanılan orta büyüklükteki kazan.
Harer	Keçi kılından dokunmuş çuval.
Harık	Su kanalı, ark.
Haselek	Pörsümüş, buruşmuş meyve.
Hasüde	Pekmez ve nişasta ile yapılan muhallebi.
Hatırgeç	Tandırın üzerine konulan demir çubuk.
Hayhaşem	Alelacele, telaş.
Haylamak	Gayrete getirmek, harekete geçirmek için iteklemek.
Haymasura	Eğilen oyuncuların üzerinden sıçranarak atlanılan bir çocuk oyunu.
Hayvaniye	Dayanıklı kış elması.
Hazm-ı taam	Yemekten sonra hazmı kolaylaştıran yiyecek, içecek.
Hecük	Bulgur yapılırkan arada kalan sağlam buğday taneleri.
Hedik	Kaynatılmış buğday yemişi.
Hekiye	Hikaye, masal.
Helbet	Elbette.
Herise	Kümes hayvanlarının eti ve gendime ile pişirilen yemek.
Herle	Un çorbası.
Hers	Öfke, kızgınlık.
Hezan	Uzun ve düzgün, yontulmuş kalın ağaç.
Hıççik	Lahana yaprağının kenarları alınmış orta damarı.
Hım hım	Çekingen, becerkli olmayan kimse.
Hımhış	1-Tıklım tıklım, dopdolu. 2-Ezilmiş, parça parça olmuş. 3-Çok yorulmak, hali kalmamak.
Hırhız	Hırsız.
Hırtlek	Boğaz.
Hırtleklemek	Boğazlamak.
Hışır	1-Süprüntü, işe yaramaz şey. 2-İşe yaramayan kimse. 3-Göze kaçan küçük madde. 4-Yenecek niteliği olmayan meyve, sebze.
Hızar	Büyükçe testere.
Hızarcı	Hızar ile kesip doğrayan.
Hikmetilaha	Yüce Allah.
Him	Yapı temeli.
Hindik	Sümük.
Hizanlı	Doğru, düzgün, titiz iş yapmak.
Hizmeker	Hizmetkar.
Horanta	Ev halkı.
Horata	Dedikodu.
Hoyhoy	1-Başıboş, serseri kimse. 2-Düzensiz, dağınık iş yapan.
Hoyuk(h)	Ağır kanlı, yavaş
Hökelekli	Çalımlı, gösterişli.
Höldür höldür	Göze batacak şekilde sallanarak yürümek.
Höllük	Kundak çağındaki bebeklerin altına konulan elenmiş, ince toprak.
Hörlemek	1-Köpeklerin havlaması. 2-Bağırtıyla saldırmak. 3-Bir şeyin aniden ve gürültüyle gerçekleşmesi. 4-Ergenliğe giren erkeğin kalınlaşan sesi.
I-İ
Iğdıyla_dıllı	Yalnız kalmış yaşlı çiftler için kullanılan söz.
Ibrıh	İbrik.
Irgat	İşçi.
Irzı kırık	Arsız, hayasız.
Isırgı	Isırgan otu.
Işılamak	Gülümsemek.
İbicek	Bölüşmek için kur'a çekmek.
İçe oy vermek	Üzüntü duymak; pişmanlık duyarcasına üzülmek
İğ	Örgü şişi
İkrah	Nefret, iğrenti duymak.
İlahası kalmamak	Hali olmamak.
İllangaç	Salıncak.
İmicek atmak	Kur'a çekmek.
İncesu	İşemek.
İnçinim	Kırılgan, nazlı.
İngılhış	1-Yataktan kalkamayacak kadar hasta olmak. 2-Elini, kolunu kıpırdatamayacak derecede yorulmak.
İri köfte	İçli köfte.
İsim-şehir	İsim-şehir oyunu.
İskembe	İskemle.
İslim	Kayısıları kükürtleme işlemi.
İslim evi	Kayısıları kükürtleme işleminin yapıldığı yer.
İşlik	Yakasız gömlek.
İşmar etmek	Göz ile işaret etmek.
İt dirseği	Göz kapağında çıkan arpacık.
İzan	Düzen, tertip.
K
Kabuk	Kayısı kurusu.
Kadeyif	Kadayıf.
Kadeyif tabağı	Yuvarlak fırın tepsisi.
Kâh	Büyük nesnelerin geniş yüzeylerinin birleşme noktası, kenarı. (Masa, dolap, sedir vb.)
Kakırdak	Kuyruk yağının küçük parçalar halinde kavrulması ya da kızartılması ile elde edilen yiyecek.
Kaluç	Küçük orak.
Kamalak	Beceriksiz, acemice
Kambak	Kaba, şişkin, yuvarlak hatlı nesne.
Kanatlı	İki kanatlı kapı.
Kandırıkçı	Kandırmayı alışkanlık edinmiş, sahtekar.
Kanevre	İnce deriden ayakkabı.
Kara pekmez	Dutun sıkılarak süzülmesinden sonra kalan nektarın kaynatılması yoluyla elde edilen ikinci kalite pakmez.
Karaerik çürüğü	Koyu, mor, siyaha yakın renk.
Karamuk	Kendiliğinden biten ve genelde su kenarlarında yetişen, mercimek büyüklüğünde meyveleri olan ve yenebilen bitki.
Karartısı kalkasıca/galhasıca	Ölüp gidesice. (Beddua sözü)
Kardağını düzeltmek	Birisinin kusurunu düzeltmeye çalışmak.
Kardak	Pürüz, hata.
Kargın	1-Akarsuya set yapılarak suyun çoğalması ya da yönlendirilmesinin sağlanması. 2-Setin yapımında kullanılan malzeme. 3-Suyun set önünde taşacak derecede birikmesi,
Kargına gitmek	Set yapılan suyun taşması, set malzemelerinin de akıntıya kapılarak gitmesi.
Karım-hısım	Akraba, tanıdık.
Kavlak	Olgunlaşmaya başlamış kayısı.
Kavurga	Kavrulmuş buğday yemişi.
Kayım	Sağlam, dayanıklı, sert.
Kaysaklanmak	Sıvı gıdaların yüzeyinde oluşan tortu/tabaka.
Kazguç	Toprağı kazmaya yarayan küçük alet
Kazguçlama	Toprağı yumuşatma, yüzeyden kazma, kazmalamak.
Kehan	Ucu çengelli küçük araç.
Keküç	Çekiç.
Kemirtlek	1-Kemirilecek dereceye gelmiş, kurumuş yiyecek. 2-Kemik gibi sert nesne.
Kendi gelen	1-Kendi kendine yetişen bitki, ağaç. 2-Bir hayvanın kendi kendine gelmesi sonucu sahiplenilmesi.
Kendir	Kalın ip.
Kenef	Tuvalet, hela.
Kerhanacı	Edepsiz.
Kerhat	Verimsiz, taşlı, sert toprak.
Kertinmek	Övünmek, gururlanmak.
Kertmek	Büzmek, sıkılaştırmak.
Kese	1-Kestirme yol. 2-Küçük torba. 3-Vücudu ovalamaya yarayan bez.
Kesik kahya	Her konuda fikri olup, karışmaya hevesli kimse.
Kesim kesmek	Bir karara varıp, caymamak üzere anlaşma yapmak, söz vermek.
Keskül	1-Keskin (Bıçak vb.) 2-Sert ve otoriter insan.
Kessek	Büyük toprak topakları.
Kete	İçine kuymak konularak yağlı hamurdan yapılan poğaça.
Keyveni	Aşçı.
Kezbir	1-Besinlerin şekerlemesi. 2-Yaprakların yapışkan, saydam salgısı.
Kıh	Çocuk dilinde bıçakla ya da keskin bir cisimle vücudun kesilmesi, yaralanması.
Kınnap	Sicim, sağlam ip.
Kıran giresice	Soyu tükenesice (Beddua).
Kısmık/Kısmuk	Cimri, eli sıkı.
Kışgırmak/Gışgırmak	1-Nefes borusuna bir cismin kaçması sonucu can havline düşmek. 2-Öksürük nöbetine tutulmak. 3-Alevlenmek, harlanmak.
Kıtkıt oyunu	Yuvarlak çakıl taşlarıyla oynanan bir çocuk oyunu.
Kıtlama	Küçük küçük ısılarak çayın yanında tüketilen kesme şeker.
Kıyımsız	Cimri, herhangi bir şeyi vermeye kıyamayan.
Kip	Sağlam, şık, zarif, biçimli.
Kirçik	1-Aşırı kirlenmiş, içine işlemiş.2- Kirden dolayı işe yaramayacak hale gelen bez, kumaş, yün vb.
Kirtik	Ufalmış, incelmiş sabun.
Kirtiş	Girinti çıkıntı, pürüz.
Kişatlamak	Gözetlemek, dikizlemek.
Kivre	Kirve.
Kiznek	Birbirine sıkıca yapışmış ve karışmış yün.
Kiznek çırpısı	Yün çırpmakta kullanılan ince değnek.
Kocabaş	Renkli pancar.
Koğa	Kova
Koğu	Dedikodu.
Kolçak	Bilekten dirseğe kadar kola geçirilen kolluk.
Komçek	Birbirini tutmuş, küme olmuş topaklar.
Koylek	Külek, tahıl ölçeği (16 Kg).
Koynuna yahlamak	"Koynunu pisletinceye kadar, yanından ayrılmasın" anlamında alaycı söz.
Köftelet	Bknz: Eşkili Köfte.
Köke	Dantel veya nakış ipliği yumağı, kuka.
Kömüş	İştahlı, sağlıklı.
Kös	Kapıyı desteklemesi amacıyla arkaya konulan kalas.
Kös kös durmak	Somurtkan, çevreye ilgisiz, hareketsiz durmak
Köşger	Ayakkabı yapan ya da tamir eden kimse.
Kötüsüne gitmek	Gücenmek.
Köz tavası	Sobaya kömür atmak yada kül çekmek amacıyla kullanılan küçük kürek.
Kubarmak	1-Kabarmak (Hindi). 2-Kendine aşırı güvenen pozlara girmek. 3-Gururlanmak
Kubat	Kaba, biçimsiz.
Kulağasma	Çok iyi olmama hali, biraz, tam değil. (Yakınma sözü)
Kunnamak/kunlamak	Hayvanların yavrulaması.
Kurtlamak	1-Karıştırmak, deşelemek. 2-Araştırmak, üzerine gitmek.
Kurtlanmak	1-Uzun süre evde kalıp sıkılmak. 2-Kıskanmak. 3-Kuşkulanmak, işkillenmek.
Kurtlu	Kıskanç.
Kuymak	Un ve yağ ile tavada yapılan kahvaltılık aynı zamanda ketenin içine konulan malzeme.
Kül peynir	Ovalanmış peynir.
Künde	Hergün, her zaman.
Künkül	Kakül.
Küpecik	1-Küçük küp. 2-Apalak tombul bebek, çocuk.
Kürsü	Isınmak amacıyla odada bulunan tandırın üzerine konulan tahta yapı.
Kürtün	1-Sık, sıkışık, yoğun. 2-Biriken kar yığını. 3-Semer.
Kürük	Sıpa.
Küt gitmek/düşmek	1-Aniden düşmek, yuvarlanmak, yıkılmak. 2-Tandırın yüzeyine yapışmayıp düşen hamur topakları.
L
Laf horata	Dedikodu, lakırdı.
Lazımlağa	Lazımlık, sürgü.
Leccetmek	Israrın tadını kaçırmak, aşırı ısrar etmek.
Loğ	Damların toprağını sıkıştırmaya yarayan silindir taş
Loloz	İçine kıyma,ıspanak vb. konularak yapılan, uzun ve ince iki kenarı kapatılmış pide
Löbet şekeri	Küçük tedavilerde kullanılan doğal şeker.
Lök	1-Ağırlaşmak, oturduğu yerde kalmak. 2-Erkek deve.
M
Madehoş	Mayhoş.
Mahana	1-Mani, engel. 2-Sebep.
Makat	Duvara bitişik, tahtadan yapılmış sedir.
Makine	Araba, kamyon gibi taşıtlara eski zamanlarda verilen isim.
Malamat	1-Ziyan etmek, rezil etmek. 2-Oyalamak.
Mamo	Aptal, bön.
Mandister kumaşı	İngiliz kumaşı (Manchester).
Mapis/mapus	Hapishane, hapis.
Maran	Sebze ekilen tarla parçası.
Marem	Meram, maksat, istek, amaç.
Mastaba	Yamaç yüzeylerde basamaklanma.
Maşara	Bağ, bahçede ekim için ayrılmış küçük toprak parçası.
Maşatlık	Ermeni mezarlığı.
Mazarat	Yaramaz, zarar veren, yerinde duramaz.
Mazaratlık	Kötülük yapmak, zarar vermek.
Mehele almak	Önemsemek.
Melefe	Yorganın iç kılıfı.
Melemez	Beceriksiz, eli ağır.
Mesere	Pekmez yapımı sırasında dut veya üzümün suyunun süzülüp aktığı kanallı taş veya tahtadan araç.
Metlik	Sopalarla oynanan bir çocuk oyunu (Çelik-çomak).
Mezbelelik	Yıkık dökük, viran yer.
Mezetlenme	Nazlanma.
Mıh	Çivi.
Mırç olmak	Ezilmiş, çürümüş, cıvımış meyve veya sebze.
Mırık(h)	Canlılık, moral, sevinç.
Mırk olmak	Katılaşmış, tutmuş yiyecek.
Mısmıl	1-Yeter miktarda, oranda olan. 2-Umulan düzeye ulaşmış. 3-İçe sinesi. 2-İyileşmek, düzelmek.
Mıymıntı	Uyuşuk ve mızmızca iş yapan.
Mızganmak	Uyuklamak, içi geçmek.
Mızgı daralmak	İçi sıkılmak, bunalmak.
Miccik	Küçücük, minnacık.
Misafir odası	Genellikle misafirlerin kabul edildiği ve özel günler hariç gündelik yaşantıda kullanılmayan döşeli oda.
Mucur	Tahıl ölçeği (4 Kg). -Çeyrek Külek-
Muğur olmak	Önce istemezken sonradan o şeye muhtaç duruma düşmek.
Muhanet	Zavallı, acınası, yardıma muhtaç.
Muraz	İstek, gaye.
N
Nacak	Küçük odun baltası.
Nacar	Usta marangoz.
Naçar	Çaresiz.
Nak(h)as	Beklentilerin dışında olan, şaşırtan, nadiren gerçekleşen.
Nallı	Dediğim dedik, kendisine laf söyletmeyen, inatçı.
Namazlağa	Seccade.
Ne baht_ola	Şanslı, bahtı iyiye gitmiş.
Nebat şekeri	Küçük tedavilerde kullanılan doğal şeker
Neçe	Nice.
Nelbeki	Bakırdan küçük, derin olmayan sahan.
Nezelmek	İncelmiş, seyrekleşmiş, eskimiş dokuma.
Nezük	1-Nazik, taze (Bitki). 2-Hassas, kolay etkilenen kimse.
Niza	1-Kavga, can sıkıntısı. 2-Ağlamak.
Niza çıkarmak	Kavga, can sıkıntısı çıkarmak, ara bozmak.
Nizacı	Kavgacı, geçimsiz.
Nizalı	1-Asık suratlı, 2-Ağlamaklı, ağlak.
Nöker	Kuma.
O-Ö-P-R
Oh etmek	Sarılmak, yanaktan öpmek, hasret gidermek.
Okuyucu	Düğünlere ya da toplantılara çağrı yapmak üzere görevlendirilen kimse.
Omaç	Ovalanan yufkaya pekmez ve tereyağı ilave edilerek yenilen tatlı/yemek.
Ot yastığı	İçi otla doldurulmuş, duvara dayanan yastık.
Öndüç	Ödünç.
Öneyi	Uyumsuz, soğuk kimse.
Öte_geçe	Öteki taraf (Yer).
Öteden_beri olmak	Telaşlı, heyecanlı, yerinde duramaz olmak.
Öteğsü	Bir önceki gün, evvelki gün.
Ötürmek	1-Büyük abdestini yapmak. 2-Batırmak, berbat etmek.
Ötürük	İshal.
Öveç	İki yaşından büyük koyun.
Özgöğüncüsü	İnsanın yakınındaki bir duruma içten içe üzülmesi, içine dert olması.
Paçasını çalmak	Kibirli kibirli yürümek.
Pahalıcı	Pahalıya satan.
Paklenmek	Paklanmak, temizlenmek, kaybolmak.
Palavar	Kapının üst sövesi.
Pallo	Kaba saba adam.
Papak	Gözleri açıkta bırakcak şekilde örülmüş yün başlık.
Parmakçalık	Korkuluk, parmaklık.
Part	Mide, göbek.
Partal atmak	Palavra atmak.
Partalcı	Palavracı.
Patates tatlısı	Yağda kızartılmış patates püresi topaklarına şerbet dökülerek hazırlanan tatlı.
Pel pel bakmak	Şaşkın, saf bakış.
Pelesenk	Bir sözün sürekli dile dolanması.
Pelit gibi	Meşe ağacının tohumundan esinlenilerek sert, sımsıkı anlamında benzetme.
Pelverde	Kayısı marmelatı.
Pendir	Peynir.
Pers olmak	Yüzükoyun düşmek, kapaklanmak.
Pestikan	Pişirilmiş yoğurttan yapılan ekşi krema.
Peşkir	Havlu.
Pırtlatmak	Çekirdekli meyvelerden (Kayısı, vişne gibi) çekirdeğini çıkarma işi.
Pırtı	Kumaş.
Piçekli	Havuç.
Pimpirikli	Kuşkucu, evhamlı.
Pin	Kümes.
Pisik	Kedi.
Pişmancalık	Pişmanlık verecek söz ve davranışlarda bulunmak.
Piz	Ağaçların ballı salgısı.
Pöçük	1-Kuyruk sokumu. 2-Uç, kıyı.
Pösteki	Keçi veya koyun postu.
Pürpürüm	Semizotu.
Rapat	Tandıra ekmeği yapıştırmaya yarayan yastık benzeri araç.
S
Sacayağı	Üçgen biçiminde üç ayaklı, ocak veya mangal ateşinin içine konulan, üzerinde yemek pişirilen araç.
Saçak	1-Çatı çıkıntısı. 2-Yer bezi.
Sak(h)o	Erkek ceketi.
Sakametlik	Sakatlık, kaza, istenmeyen durum.
Sal taşı	Tencerede dolma, sarma gibi yemeklerin malzemesini bastırmak için kullanılan pürüzsüz yüzeyli, yassı taş.
Saldır saldır	Bol, geniş, salkım saçak elbise.
Saplak	Saplı tas.
Sarat	Genelde nohut elemek için kullanılan iri gözlü kalbur.
Sasımak	Kötü kokmak, kokuşmak.
Satak	Salgın.
Savan	Kilimden daha ince dokunmuş yayvan örtü, yaygı.
Sayeban	İstenilen şeyi başkasının sayesinde elde etmek.
Selpük	1-Gevşek ya da iri dokulu örgü, kumaş. 2-Aralıklı dizilmiş, sıkışık olmayan.
Seme	Bön, durgun, aptallaşmış.
Seme seme	Hiçbir şey olamamış gibi davranmak, umurunda olmamak.
Sepelemek	1-Serpmek. 2-Yağmurun çişelemesi.
Sepreşmek	Askıntı olmak, bulaşmak, rahatsız eden yakınlaşma
Serseyip	Başıboş kalmış.
Sevran	Seyrek, gevşek.
Sevranlamak	Genişlemek, esnemek.
Seyip	Hayvanları kendi başlarına bırakmak, bir yere bağlamadan ortaya salmak.
Seyran	1-Havadar. 2-Seyrek dokulu örgü, kumaş.
Seyrangah	Açık, ferah, manzaralı yer.
Sıkı	1-Sıkıştırma. 2-Cimri
Sındı	Makas.
Sınıkçı	Kırık, çıkık tedavilerini yapan halktan kişi.
Sırışlamak	Kaba dikiş.
Sırtarmak	1-Sinir bozucu gülüş. 2-Yakışmamak, uymamak.
Sille	Tokat.
Sin_ayağı	Dört ayaklı tahtadan sehpa.
Sini	Üzerinde yemek yenilen büyük bakır veya pirinç büyük tepsi.
Sini bağlamak	Ev baklavası ya da kurabiyesinin büyük tepsi içinde üzerine özel örtüsüyle bağlanarak düğün evine gönderilmesi.
Sinilemek	İnlemek, sinir bozucu ağlama sesi.
Sinor	Tarla, bahçe sınırı.
Sirke	Bit yumurtası.
Sitil	Kova.
Sivik	Dam ya da çatının uç kısmına yakın kısımları.
Sofra bezi	Üzerinde yemek yenilen ya da sini veya masanın altına serilen örtü.
Sok(h)ranmak	Gücenme, gücenik hareketlerde bulunma.
Somruk	Tülbente sarılmış tatlı bir yiyeceğin bebeklere emzik olarak verilmesi.
Sosurdamak	Asık yüzle oflayıp puflamak
Soyk(h)a	1-İşe yaramaz. 2-Kadın cinsel organı.
Sozalmak	1-Suratını asmak. 2-Süzgün durmak.
Söz temsili	Benzeterek, örneklerle konuyu anlatmak.
Su dökmek	İşemek.
Suluk	1-Oda içerisindeki banyo yeri. 2-Su bidonların konulduğu yer.
Suran	Tandır yandığı esnada çamaşır yıkama olayı.
Süğüm	1-Düğüm. 2-Karışmış iplik.
Süllüm	Merdiven.
Sümsük	Uyuşuk, mıymıntı, pısırık.
Sümündür	En ince bulgur.
Süt elması	Sulu bir elma çeşidi.
Sütlü kabak	Süt ve kabak ile pişirilen yemek.
Süzek	Süzgeç
Ş
Şadıman	Mutlu, sevinçli.
Şah kilimi	Eskimiş kumaş parçalarının birleştirilmesiyle yapılmış yaygı.
Şahan	Şahin gibi, atak.
Şahbaz	Becerikli, atılgan, cesur.
Şahra	Her iki yanında yük taşıması amacıyla eşeklerin üzerine takılan ağaçtan yapılmış araç.
Şaplak	1-Tokat. 2-Alkış
Şarmuta	Şirret, yaygaracı, geçimsiz kimse.
Şebapçı	Karşısındaki insanın gönlünü söz ve davranışlarıyla alabilen, kendini sevdirmeyi bilen kimse.
Şelek	1-Yük. 2-Zor, yorucu. 3-Ağır sorumluluk.
Şeytan kaşığı	Uzun tırnak.
Şıra	Dut şerbeti.
Şibik	Göz çapağı.
Şikar	Kıymet vermek, gerektiği değeri vermek.
Şinanay	Gaz lambası. (Genelde daha küçük olanları için kullanılır)
Şirelenmek	1-Meyvenin olgunlaşıp şeker miktarının artması. 2-Nazlanmak.
Şöğört	Şörük, salya.
Şu_misilli	"Böylesine güzel olan" anlamındaki söz.
T
Tahta sini	Yerden 15-20 cm yüklekliğinde, üzerinde yemek yenilen tahtadan yapılmış yuvarlak sini.
Tahtambar	Tahtadan yapılmış ambar.
Tahtambet	Tahtadan yapılmış asma kat.
Taka	Duvara oyulmuş göz, niş.
Takavut/tagavud	Emekli, tekaüt.
Takıntı	1-Takı. 2-Dost, arkadaş, metres.
Talatoş	Kendine bakamayan, dağınık.
Tama/taman	1-Demin. 2-'Tamam mı' anlamında söz.
Tan etmek	Beklenmeyen anda veya şekilde ortada bırakmak, rezil etmek.
Tan olmak	Beklenmeyen anda veya şekilde ortada kalmak, rezil olmak.
Tangayaz	1-Açıkta, uluorta, korunmasız kalmak. 2-Terkedilmek, yüzüstü kalmak. 3-Yeterli tedbir almadan bir işe kalkışmak. 4-Kapıyı, pencereyi dayamak, cereyanda bırakmak. 5-Bulutsuz, kuru soğuk hava.
Tavatir	İyi, güzel, hoş.
Tazirlemek	Azarlamak, terslemek
Tehna	Tenha, ıssız.
Tekmil	Tamamlanmış, bütün, eksiği olmayan.
Tekmillemek	Tamamlamak, eksikleri gidermek.
Telaşe memuru	Telaşlı olmayı huy edinmiş kimse.
Telefsimek	Bunaltı duymak, içi geçmek, yüreği ezilmek.
Telis	Büyük çuval.
Temek	Işıklık, pencere açıklığı.
Temsil getirmek/vermek	Benzeterek, örneklerle konuyu anlatmak.
Terçimek	1-Karın eriyerek yumuşaması. 2-Şekerli gıdaların yumuşak kıvama gelmesi.
Terek	Raf.
Terelelli	Oynak, aklı havada.
Teres	1-Ahlaksız. 2-Yaramaz çocuk
Terki	1-Binek hayvanlarının arka oturak kısmı. 2-Yükü sırtında taşımak. 3-Traktör ya da at arabalarının römork kısmı.
Ters dombalak	Düşmek, gerisin geriye yuvarlanmak, tersi dönmek.
Tersik	Tavan taşıyıcısı uzun ağaç.
Teşt	Bakır ya da alüminyumdan büyük leğen.
Tezek	Yakacak olarak kullanılmak üzere kurutulmuş hayvan gübresi.
Tık-tık	Üstü deri tahta terlik.
Tımsıtmak	Rengini belli etmemek, sır tutmaya devam etmek, sezdirmemek.
Tızgırmak	Aniden, hızlıca kaçmak.
Tincik	Kendiliğinden filizlenme.
Titeklenmek	1-Gıdaların hafiften küflenmeye yüz tutması. 2-Turşunun yüzeyinde oluşan beyaz tabaka.
Tok(h)lu	Altı aylık ile bir yaş arasındaki kuzu.
Tokaç	Yün yıkamada kullanılan kalın sopa.
Tokuşmak	Kafa kafaya çarpışmak.
Tokuşturmak	1-Kafa kafaya çarpıştırmak. 2-İki cevizi birbiriyle kırmaya çalışmak. 3-Değiştirmek.
Tomca	Toplu, dağılmamış ve bir küme oluşturmuş bitki, dal, yaprak, sap vb.
Topak ekmek	Tandırda pişirilen, çarpı ekmeğinden daha kalın ve küçük ekmek.
Totobaz	Ustalıkla herkesi ve durumu idare edebilen, çok bilmiş.
Tök sözlü	Dobra, sözünü sakınmayan.
Tölleştirmek	İşleri toparlamak, yoluna koymak. Düzenlemek, düzeltmek.
Töllü	Derli toplu, düzenli kimse.
Töllü iş yapmak	Düzgün, tertipli iş yapmak.
Töremeyesice	1-"Keşke doğmasaydın" anlamında kızgınlık ve beddua sözü. 2-"İyi ki doğmuşsun" anlamında çocuklar için kullanılan sevme sözü.
Tuğranda	Turfanda.
Tuluk	1-Yanak. 2-Bütün olarak yüzülmüş hayvan derisi.
Tuman	Külot.
Tumb	Tümsek.
Turtur	Tırtıl.
Tutak	Tencere tutacağı (Bez, örgü).
Tutamak	Sebep.
Tutarga	1-Güvence. 2-Tutulmaya müsait şekilli nesne.
Tutmaç	Kare kesilmiş erişte.
Tuz ağusu	Aşırı tuzlu.
Tüken	Dükkan.
Türlü tevür	Türlü türlü.
U-Ü-V
Ud altında kalmak	Gönül almaya veya geleneksel saygı çerçevesinde yapılan davranışa ya da iyiliğe karşılık kendini borçlu hissetmek.
Ud savmak	Gönül alma veya saygı çerçevesinde yapılan davranış ya da iyiliğin karşılığını vermek, sorumluluğunu gidermek.
Uğunmak	Ağlama, gülme ya da büyük bir acı sırasında tıkanmak, kıvranmak, bayılmak.
Uppa	İnsanları sözleri ve davranışlarıyla ustaca idare etmesini bilen.
Usturuplu	Ustalıklı, uygun, derli toplu, işe yarayan.
Usuhmak	Pusup kalmak, sinmek.
Uşak	1-Çocuk. 2-Ahali.
Üğrülenmek	Hafifçe belli bir ritimle sallanmak
Ülüş	Paylaşma.
Üstbaş	Odanın, tarlanın veya bahçenin girişe uzak kısmı.
Üşük	Üşümüş, üşümeye eğilimli.
Vabal	Vebal, günah.
Vala	Kürsünün üzerine sıcağı koruması amacıyla örtülen büyük yorgan.
Verinkar	Verimli.
Y
Yağarnı	Sırt.
Yağlık	Mendilden büyük bez.
Yak(h)	Duvara yapıştırılmış tezek.
Yamçı	Atın üzerindeyken soğuk ve yağmurdan korunmak amacıyla giyilen keçeden örtü.
Yarayışlı.	Yararlı.
Yarımlağa	Tahıl ölçeği (8 Kg). -Yarım Külek-
Yavsunmak	Gizliden gizliye yardım dilenmek, beklenti içinde olmak.
Yavşak	Bit yavrusu.
Yaygı	Yere serilebilecek büyüklükte örtü.
Yayma	Çok büyük çuval.
Yekişmek	Durma, oturma, yatma pozisyonlarında toparlanmak, harekete geçmek.
Yel	Rüzgâr
Yel girmek	Kas dokusunda ağrılı sertleşme, tutulma.
Yel Önünün Yengesi	Canı tez, becerikli kimse.
Yemişan	İğde.
Yenli	1-Hafif (Ağırlık). 2-Canı tez.
Yernen yeksen	Yer ile aynı düzeyde, yer ile bir.
Yetik/Yetük	Yetişmiş, büyümüş, büyük sayılabilecek.
Yılan cücüğü	Çok üşümüş el, ayak.
Yıpıldamak	1-Kaş, göz hareketi yapmak. 2-Parlamak, ışıldamak.
Yiğidiken_yık(h)ılasıca	Genç iken ölesice (Beddua).
Yitimek	Yağlı ürünlerin bayatlamaya yakın koku ve tat bırakması.
Yoğurt çalmak	Yoğurt mayalamak.
Yoklamak	1-Ziyaret etmek, uğramak 2-Hediye vermek. 3-Ağzını aramak.
Yorçumak	Hem yorgunluk hem de bezginlik ve sıkılmışlık hali.
Yornuk almak	Yorgunluk gidermek, dinlenmek, nefeslenmek.
Yu_mak	Yıkamak.
Yuk(h)a	1-Yufka ekmeği. 2-Sığ, derinliği az, ince.
Yumuş	Yapılması istenen şey, rica, buyruk.
Yumuş uşağı	Getir-götür işleri yapan çocuk.
Yunmak	Yıkanmak, temizlenmek.
Yüklü	Hamile.
Yüklük	Yatak, yorgan gibi büyük eşyalar için yapılmış, duvara gömülü büyük dolap.
Yülme	Kenger sakızı bitkisinin yenilebilen sap kısmı.
Yülmek	1-Kumarda ve oyunda kazanmak. 2-Dalları yaprak ve dikenlerindan arındırmak. 3-Sebze, meyve koparmak.
Yüreğe oy vermek	İç ezikliğine kapılmak, pişmanlık duymak.
Yüzgörümlüğü	Damadın gelinin yüzünü açarken vermesi adet olan armağan.
Yüzünkuylu	Yüzükoyun.
Z
Zaar	Küçük köpek.
Zahar	Zahir, herhalde.
Zahra	Öğütülecek tahıl.
Zahter	Kekik bitkisi.
Zararı yok	"İyi gibi" anlamında söz dizisi. (Örn: Bugün zararım yok.)
Zavar	Hayvan yemi.
Zebil ziyan olmak	1-Kıymeti bilinmemek. 2-Rezil olmak.
Zelber	1-Sıkıntı, yük. 2-Değeri kalmamak, değersiz duruma düşmek.
Zemheri	Kara kış.
Zıbarmak	1.Ölmek. 2.Uyumak.
Zıkkım	Zehir.
Zırtaboz	Dalavereci, sözünde durmayan, düzenbaz.
Zırza	Çengelli, geçmeli kilit.
Zırzalamak	Kilitlemek.
Zırzop	1-Havai, başına buyruk kimse. 2-Yeşil soğandan yapılan düdük.
Zibil	Çöp.
Zivziklemek	Birisini bir şey yapmaya, düşünmeye, yönlendirmeye gizliden, ısrarlı bir çabayla teşvik etmek, ikna etmeye çalışmak.
Zorsunmak	Bir işe başlarkan zoruna gitmek, isteksiz ve ağır davranmak.
Zöhür	Sahur.
Zumzuk	Yumruk.
Güncelleme Tarihi:	10.09.2017
Akil Alparslan

 

Diğer Siteler:

https://akilalparslan.blogspot.com/

https://retroplan.blogspot.com/ 

https://www.flickr.com/photos/akilalparslan/